متن شما یک مرور جامع و خوب از انواع عملگرهای پایتون (Python Operators) است. اگر می‌خواهید این محتوا را برای آموزش، سایت یا جزوه مرتب‌تر و حرفه‌ای‌تر ارائه دهید، می‌توانم آن را برای شما دسته‌بندی و بازنویسی کنم. در ادامه نسخه‌ای بازنویسی‌شده، منظم، با تیترهای مشخص و قالب مناسب ارائه می‌دهم:

Python Operators – عملگرها در پایتون

آخرین به‌روزرسانی: 17 مه 2025

در پایتون، عملگرها (Operators) برای انجام عملیات روی مقادیر و متغیرها استفاده می‌شوند. این نمادها نقش اساسی در محاسبات منطقی، ریاضی و مقایسه‌ای دارند.

• Operator: نمادهایی مانند +, *, / که عملیات را انجام می‌دهند.
• Operand: مقادیری که عملگر روی آن‌ها عمل می‌کند.

انواع عملگرها در پایتون

1. Arithmetic Operators – عملگرهای ریاضی
2. Comparison Operators – عملگرهای مقایسه‌ای
3. Logical Operators – عملگرهای منطقی
4. Bitwise Operators – عملگرهای بیتی
5. Assignment Operators – عملگرهای انتسابی
6. Identity & Membership Operators – عملگرهای هویتی و عضویتی
7. Ternary Operator – عملگر شرطی

✅ 1. Arithmetic Operators – عملگرهای ریاضی

برای انجام عملیات‌های پایه ریاضی:

a = 15
b = 4

print("Addition:", a + b)        # جمع
print("Subtraction:", a - b)     # تفریق
print("Multiplication:", a * b)  # ضرب
print("Division:", a / b)        # تقسیم (نتیجه float)
print("Floor Division:", a // b) # تقسیم صحیح
print("Modulus:", a % b)         # باقیمانده
print("Exponentiation:", a ** b) # توان

خروجی:

Addition: 19
Subtraction: 11
Multiplication: 60
Division: 3.75
Floor Division: 3
Modulus: 3
Exponentiation: 50625

✅ 2. Comparison Operators – عملگرهای مقایسه‌ای

برای مقایسه دو مقدار و بازگرداندن True یا False:

a = 13
b = 33

print(a > b)   # False
print(a < b)   # True
print(a == b)  # False
print(a != b)  # True
print(a >= b)  # False
print(a <= b)  # True

✅ 3. Logical Operators – عملگرهای منطقی

برای ترکیب عبارات شرطی:

a = True
b = False

print(a and b)  # False
print(a or b)   # True
print(not a)    # False

اولویت عملگرها:
not > and > or

✅ 4. Bitwise Operators – عملگرهای بیتی

برای انجام عملیات در سطح بیت:

a = 10  # 1010
b = 4   # 0100

print(a & b)   # 0
print(a | b)   # 14
print(~a)      # -11
print(a ^ b)   # 14
print(a >> 2)  # 2
print(a << 2)  # 40

✅ 5. Assignment Operators – عملگرهای انتسابی

برای نسبت دادن و تغییر مقدار متغیر:

a = 10
b = a
print(b)     # 10

b += a
print(b)     # 20

b -= a
print(b)     # 10

b *= a
print(b)     # 100

b <<= a
print(b)     # 102400

✅ 6. Identity Operators – عملگرهای هویتی

برای بررسی اینکه آیا دو متغیر به یک مکان حافظه اشاره می‌کنند یا خیر:

a = 10
b = 20
c = a

print(a is not b)  # True
print(a is c)      # True

✅ 7. Membership Operators – عملگرهای عضویتی

برای بررسی اینکه مقدار داخل یک لیست، رشته یا مجموعه هست یا نه:

x = 24
y = 20
lst = [10, 20, 30, 40, 50]

if x not in lst:
    print("x is NOT present in list")
if y in lst:
    print("y is present in list")

✅ 8. Ternary Operator – عملگر شرطی تک‌خطی

جایگزین ساده برای if-else در یک خط:

a, b = 10, 20
min_val = a if a < b else b
print(min_val)  # 10

✅ 9. Precedence & Associativity – تقدم و جهت عملگرها

تقدم عملگرها مشخص می‌کند که کدام عملگر اول اجرا شود.

expr = 10 + 20 * 30
print(expr)  # 610

name = "Alex"
age = 0

if name == "Alex" or name == "John" and age >= 2:
    print("Hello! Welcome.")
else:
    print("Good Bye!!")

جهت اجرای عملگرها:

• بیشتر عملگرها Left to Right
• برخی مانند ** از Right to Left

print(100 / 10 * 10)      # 100.0
print(5 - 2 + 3)          # 6
print(5 - (2 + 3))        # 0
print(2 ** 3 ** 2)        # 512

✅ تمرین‌های عملی

🔹 تمرین 1: عملیات ریاضی ساده

num1 = 5
num2 = 2

print("Sum:", num1 + num2)
print("Difference:", num1 - num2)
print("Product:", num1 * num2)
print("Quotient:", num1 / num2)
print("Remainder:", num1 % num2)

🔹 تمرین 2: مقایسه دو عدد

num1 = 30
num2 = 35

if num1 > num2:
    print("The first number is greater.")
elif num1 < num2:
    print("The second number is greater.")
else:
    print("The numbers are equal.")

✅ پست‌ها و منابع مرتبط

• عملگرهای حسابی
• مقایسه عملگر == و is
• عملگر تکراری (Modulo)
• چرا ++ و — در پایتون نداریم؟